Prof. Rodrigue Tremblay, économiste: TÜRK (Articles)

Articles en Turque

ARTICLE EN LANGUE TURQUE SUR TRUMP

https://www.evrensel.net/haber/309257/trumpin-emperyal-baskanligi

Profesör Rodrigue Tremblay, Montreal Üniversitesi tarafından kitap "Yeni Amerikan İmparatorluğu ve" Oku (ISBN: 978-9944-119-39-9 NOVA Yayınları, Ankara, Türkiye 2007)

22 Şubat 2017

Global Research'ten Prof. Rodrigue Tremblay, ABD başkanı Donald Trump'ın koltuğa oturduğu günden bu yana gerçekleştirdiği icraatları inceledi.

Prof. Rodrigue TREMBLAY  (Global Research)

Kasım ayında Amerikalıların yüzde 46.1’i bir emlak kralı olan Donald Trump’ı başkan olarak seçtiklerinde sonuçlarını çok da düşünmediler. Tabii bir politikacının gerçekten ne yapacağını ancak iktidara geçtiğinde bilebiliriz. Amerikalılar gerçekten Cumhuriyetçi başkan adayının vadettiği “değişim”in “kaos” ve “kargaşa” yaratacağını beklemiyorlardı.

Başkan Trump (1946- ) siyasi deneyimden yoksun Rasputin kılıklı üç danışmanı yanına alarak göreve başladı. Dış politikadan sorumlu olup başkanın konuşmalarına yön veren İsrail yanlısı Yahudi damadı Jared Kushner (1981- ), ‘kıyametçi’ dünya görüşüne sahip aşırı sağcı medya yöneticisi, Ulusal Güvenlik Konseyi daimi üyesi ve politika stratejisti Steve Bannon (1953- ) ve son olarak Beyaz Saray’da görev yapan, başkanın konuşmalarını hazırlayan genç ve deneyimsiz bir diğer danışman olan Stephen Miller (1985- ).

BEKLENENDEN DAHA DENGESİZ

Göreve başlamasının üçüncü haftasında Başkan Trump’ın seçim sürecinde ifade ettiği anlamsız sözlerin dahi ötesine geçen ve beklenenden daha dengesiz bir politikacı olduğu ortaya çıkmış bulunuyor.

Ben şahsen seçildiği ve Beyaz Saray’a yerleştiği zaman garip tweetler atmaya son vereceğini düşünüyordum, ne var ki yanılmışım.

20 Ocak 2017’de göreve başladıktan bir kaç hafta sonra -daha kabineye yaptığı atamalar Senato tarafından onaylanmadan önce- Trump bir imparator yahut bir cuntanın yapacağı gibi bir dizi kararname yayımlaya başladı. Bundaki amaç, sorumlu kurumları ve seçilmiş Kongre’yi baskı altına almak ve bütün bir Amerikan bürokrasisini kendi gündemi için işine geldiğince seferber etmekti. Ancak çok ileri gitti.

Savunma Bakanlığına James Mattis ve Dışişleri Bakanlığına Rex Tillerson’ın atanmasının ardından Başkan Trump İsrail, Çin ve İran politikalarında revizyona gitti.

Sözde güvenlik kaygılarıyla ABD sınırlarını yedi Müslüman ülkeye (Irak, Suriye, İran, Sudan, Libya, Somali, Yemen) kapatan kararnamenin yürütmesi ise Birleşik Devletler yargısı engeline takıldı.

Şimdi Trump’ın acemi yönetiminin göreve başlamasını takip eden ilk haftalarda nasıl kaos yarattığına bir göz atalım.

1-KARARNAMELERLE YÖNETMEK İSTİYOR

Başkan Donald Trump bakanlıkları ve seçilmiş Kongre’yi ekarte ederek ülkeyi kararnameler ile yönetmek eğiliminde.

Bir lider, anayasal kısıtlamalar olmaksızın kararnameyle yönetme pratiğini benimserse demokrasiye karşı tehlikeli ve yıkıcı potansiyele sahip bir yaklaşım ortaya çıkar. Olan da budur, Trump bir otokrat olarak yönetme yoluna gitmiş; sorumlu bakanlıkların ve Kongre’nin elini kolunu bağlamış, bütün bir bürokrasiye baş eğdirmiştir. Bu yolda devam ederse, açıktır ki, Trump yönetimi sorumlu demokratik bir hükümetten öte bir çeşit ‘emperyal-başkanlık’ rejimi olacaktır.

Bu terim ilk defa tarihçi Arthur Schlesinger Jr. tarafından Başkan Richard Nixon’un “Başkan yaparsa yasadışı değildir” anlayışı üzerine bina edilen başkanlığın iktidar alanının genişletme girişimine cevaben 1973’te yazdığı ‘Emperyal Başkanlık’ adlı kitabında kullanılmıştır. 2003’te yazdığım ‘Yeni Amerikan İmparatorluğu’ adlı kitabımda ben de Amerikan başkanlarının zamanla Kongre’den bağımsız olarak küresel müdehale politikaları üretme yoluna gittiklerine değinmiştim.

Başkan Trump Amerikan anayasasındaki güçler ayrılığı ilkesine karşın Beyaz Saray’ı siyasi iktidarın birincil merkezi olarak ele almada Başkan Nixon’u geride bırakmaya hevesli görünmektedir.

Elbette diğer Amerikan başkanları da iktidarlarının ilk günlerinde kararnameler yayımlamışlardır ancak buradaki amaç aslî ve çetrefilli politikaları tartışmasız yürürlüğe koymak değil seleflerinin terk ettiği prosedürleri yeniden tesis etmekti.

Trump’ın kararnameleri ise; sağlık, kürtaj, uluslararası ticaret, göç, adalet gibi geniş bir yelpazede, ilgili bakanlıklara veya kurumlara danışıp uzman raporları beklemeksizin ve politika değişiminin gerekçelerini halka açıklamaksızın yayımlanıp işleme konmaktadır.

Diğer birçok ülkede görüldüğü üzere demokrasiye cephe alıp kararnamelerle yönetme yoluna gitmek hem lider hem de ülke için yıkıcı sonuçlara sahiptir.

2- DİĞER ÜLKELERİ DÜŞMANLAŞTIRARAK GERGİNLİK YARATTI

Başkan Donald Trump diğer ülkelerle gerginlik yaratmak için mazeret aramakta ve dünyanın geri kalanını Birleşik Devletler’e karşı olarak ele almaktadır.

Mart 2007’de CNN’den Wolf Biltzer’e verdiği röportajda Donald Trump, George W. Bush’un dış politikasını sert biçimde eleştirmiş, onu Irak konusunda yalan söylemekle itham etmiş ve binlerce askerin ölümüne sebep olduğu için “Birleşik Devletler tarihindeki en kötü Amerikan başkanı” olarak nitelemiş ve yargılanması gerektiğini söylemiş ve bu eleştirisini bulduğu her fırsatta ileri sürmüştür.

Ne var ki Trump ironik bir biçimde İran hakkında ısrarla yalan söylemekle ve bunu yaparken İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun histerik söylemlerine başvurmakla George W. Bush’un izinden gitmektedir. Çekinmeden yarım düzine ülkenin liderini aşağılayan Trump daha da ileri giderek Meksikalı başkanı ülkesini işgal etmekle tehdit etmiştir. Kısacası,Trump’ın George Bush eleştirisi “tencere dibin kara seninki benden kara” sözünü akla getirmektedir.

Başkan Trump adaylık sürecinde verdiği sözü hatırlamak durumunda. 27 Nisan 2016’da dış politikaya dair yaptığı konuşmada “Diğer başkan adaylarından farklı olarak benim önceliğim savaş ve saldırganlık olmayacak. Diplomasi olmaksızın dış politika yapılmaz. Bir süper gücün sabır ve itidalin önemini anlaması gücün gerçek işaretleridir. Irak Savaşı’na karşı olduğumu ve savaşın Ortadoğu’da istikrarsızlığa neden olduğunu yıllardır söylemekten geri durmadım.” demişti.

3- PATRONLARI ELEŞTİRİYORDU, PATRONLARIN İSTEDİĞİNİ YAPTI

Başkan Donald Trump Wall Street’in politikacılar üstündeki etkisini eleştirirken samimi değil.

2016 Başkanlık seçim süreci boyunca aday Donald Trump, Wall Street firmalarıyla yakın ilişkiler içerisindeki politikacıları şiddetle eleştirmiş ve defalarca Wall Street’in (ABD sermayesi, büyük patronlar kastediliyor) Amerikan işçi sınıfını soyan ve elitleri zenginleştiren yozlaşmış bir kurum olduğunu ifade etmişti. 28 Temmuz 2016’da yazdığı twitter mesajında rakipleri Hillary Clinton ve Ted Cruz’un Wall Street tarafından satın alındığını ve başkanlığa uygun adaylar olmadıklarını belirtmişti. 19 Ekim 2016’daki tweet’inde ise “sahtekar Hillary Wall Street’in kuklası olmaktan öte bir özelliğe haiz değildir” demiş ve kendisini finansal elit karşısında işçi sınıfının popülist savunucusu olarak sunmuştu.

Tahmin edin ne oldu!

Trump’ın başkan olarak ilk hamlelerinden biri 2008 krizi ardından 2010 senesinde uygulamaya konan Dodd-Frank Reformu olarak bilinen bankacılık düzenlemelerini ortadan kaldırmak oldu. Yani, politikacıları doğru yoldan saptırmakla suçladığı Wall Street’in finans devlerinden gelen isteği duraksamaksızın kabul etti. Hatta daha da ileri gidip öndegelen çokuluslu bankalardan birinde görev yapmış bir bankeri, Steven Mnuchin’i Hazine Bakanlığı’nın başına getirdi.

Goldman Sachs adlı büyük bir bankayla yardım ve destek ilişkileri kuran Trump bu bankanın genel müdürü Gary Cohn’u Ulusal Ekonomi Konseyi’nin başına getirmekle Wall Street’in ekonomi ve finans politikalarında ne derece etkili olacağını göstermiş oldu.

Öyleyse Trump’ın rakiplerini Wall Street bankalarının kuklası olmakla itham etmesi yalnızca bir seçim kampanyasından mı ibaretti ? Bu kesinlikle yanıtlanmaya değer bir soru.

4-BASIN ÖZGÜRLÜĞÜNE VE YARGI BAĞIMSIZLIĞINA SALDIRDI

Başkan Donald Trump’ın basın özgürlüğü ve yargı bağımsızlığına karşı durmak bilmeyen saldırıları güçler ayrılığı ilkesini ihlal etmekle otoriter bir yaklaşım sergiliyor.

6 Şubat’ta Başkan Trump hiç bir kanıt ileri sürmeden çok ciddi bir suçlamada bulundu: Amerikan medyasını “terörist saldırılardan bahsetmemekle” itham etti. Ayrıca, anayasaya aykırı kararnamelerine karşı harekete geçen yargıçları tehdit edip yargı bağımsızlığına karşı tehditte bulundu.

Açıktır ki Trump’ın yaklaşımı, basın özgürlüğünü tehdit etmekte ve Birleşik Devletler Anayasası’nda yer alan güçler ayrılığı ilkesini aşağılamakta ve ihlal etmektedir.

Bu öyle ufak tefek bir mesele değil. Bilindiği üzere otoriter rejimler kendilerini kabul ettirmek ve hesap verme zorunluluğundan kaçınmak için yürütme yoluyla yasama ve yargı üzerinde baskı oluştur ve yönetimi denetleyecek kurumları susturmaya çalışırlar.

5-YANLIŞ EKONOMİK KARARLAR ALDI

Başkan Donald Trump neredeyse bütün iktisatçılar tarafından reddedilen merkantalist bir uluslararası ticaret görüşüne sahip.

Başkan Donald Trump ulusal ve uluslararası koşulları ve Birleşik Devletler ödemeler dengesini, özellikle sermaye bilançosunu dikkate almaksızın ülkesinin diğer ülkeler karşısında ticaret malları ve servisler bakımından fazla vermesini istiyor gibi gözükmektedir. Bu iktisaden yanlıştır. Günümüz dünyasında bir ülkenin ödemeler dengesi bu şekilde işlemez.

Donald Trump bütün dikkatini ödemeler dengesinin yalnızca bir yönüne, ticaret dengesine, çevirmekle bir noktayı kaçırıyor. Örneğin bir ülke kazandığından çok harcarsa ve dışarıya borçlanırsa bu borçlanma ülkeye yabancı sermaye girişi manasına gelir. Bu tür bir sermaye girişi bir ülkede yurtiçi harcamaların üretime kıyasla artmasına sebep olmakla dünyanın geri kalanından mal ve servis alınmasının önünü açar. Böylece ticaret dengesi açık verirken sermaye bilançosu bir fazlalık gösterir.

Birleşik Devletlerin ticaret açığına sahip olmasının arkasındaki temel sebep de dışarıdan çok fazla borç almasıdır.

Birleşik Devletler hükümetinin büyük mali açıklar vermesinin sebebi kısmen gelirlerinden fazla harcaması ve özel sektör ile yabancılardan borç alıp kamu borcunun giderek yükselmesidir. Bu açıklar ayrıca vergi indirimleri ve yüksek askeri harcamaların da bir sonucudur. Küresel ekonomi reserv para olarak Amerikan doları kullanmakta bu durum da ABD’nin kronik bir ticaret açığına sahip olmasına sebep olmaktadır. Trump ve danışmanları uluslararası finansın nasıl işlediğini anlamak durumundadır.

Trump yönetimi Birleşik Devletlerin yıllık ticaret açığını düşürmek istiyorsa hükümet dış borçlanmayı azaltmalıdır. Aşırı harcama ve dış borçlanma devam ederse ‘ticaret savaşları’ Birleşik Devletlerin ticaret açığını iyileştirmeyecek daha da olumsuz bir durum yaratacaktır.

Birleşik Devletler hükümetleri onlarca yıldır savaşları finanse edebilmek için borç üstüne borç alarak süregelen bir bütçe açığı yarattı. Amerikalı politikacılar ülkelerini iflasa sürüklemek istemiyorlarsa bunun farkına varmalılar. Geçmişte fazla genişlemiş imparatorlukların yaşadığı çöküşlere benzer bir durumun günümüzde sürekli ürettiğinden fazla harcayan bir ülkenin başına gelmeyeceğinin bir garantisi yok. Ayrıca savaşların ölüm ve yıkımdan başka bir şey üretmediğini de unutmamak gerek.

6- ORTADOĞU’DAKİ KAOSU DEVAM ETTİRECEK

Ortadoğu’daki kaosun sona ereceğine dair umutlar büyük ölçüde sönümlendi.

Trump’ın seçilmesinin olumlu taraflarından biri Ortadoğu’daki ölümcül kaosa son vermeyi vadetmesiydi. Ne var ki göreve başlar başlamaz Başkan Trump bu vaadinden caymış gibi görünüyor.

21 Mart 2016 Amerikan İsrail Kamu İşleri Komitesi’ndeki konuşmasında batı dünyasının Kudüs’ün Araplar, Hıristiyanlar ve Yahudilerin beraber yaşadığı BM korumasında uluslararası bir şehir olarak ele alınmasına dayanan yarım yüzyıllık politikasını değiştirme sözü vererek, zengin siyonist bağışçılarını pohpohladı. “Amerikan büyükelçiliğini Tel Aviv’den Yahudilerin ebedi başkenti Kudüs’e taşıyacağı”nı ilan etti.

15 Aralık 2016’da Trump, yarım yüzyıldan fazladır süregelen İsrail-Filistin çatışmasına açıkça İsrail’den taraf olduğunu muhafazakar İsrailli yerleşimcilerin Filistinlilere ait topraklar üzerine yerleşmesinden yana tavır alarak göstermiş bulunuyor. Yeni atanan büyükelçi David Friedman da hiç vakit kaybetmeden “Amerikan büyükelçiliğinin Tel Aviv’den Yahudilerin ebedi başkenti Kudüs’e taşınması” için çalışacağını açıkladı.

Ayrıca anlaşılıyor ki daha önceleri Clinton’un tedbirsiz olmakla eleştiren Trump, Suriye konusunda benzer bir biçimde tehlikeli ve ihtiyatsız bir politika izliyor. Trump 25 Ocak’ta Suriye Hükümeti’nin rızası olup olmadığını dikkate almadan ve Suriye üzerinde etkin olan Rusya, Türkiye ve İran’a danışmadan ülkede güvenli bölgeler oluşturacağını duyurdu. Ancak Trump Suriye’de terörizme sponsor olan Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri liderleriyle konuşmayı seçti.

SONUÇ

Donald Trump’ın seçilmesinden bugüne kadarki gelişmeler, önümüzdeki yıllar için birçok meselenin kötü gidebileceğine dair bir dizi endişe yaratıyor. Trump yönetiminin politikalarının çoğu Birleşik Devletler ve dünyanın karşılaştığı sorunlara yanlış çözümler içeriyor. Bu yanlış tasarlanmış politikaların, sorunları çözmek yerine daha da kötüleştirmesi daha mümkün. Bakan ve danışmanların göreve başlamasıyla işler bir şekilde değişmeye başlamış gibi. Umalım ki Trump, soğuk kanlı kalmayı başarıp deneyim, bilgi ve salahiyete önem veren bir yönetim oluştursun, buna çok ihtiyacı var.
__________________________________________

Çeviren: Kemal Berkay Baştuji

* Numaralandırma, Evrensel'in tercihidir

Son Düzenlenme Tarihi: 22 Şubat 2017

Bu yazı www.globalresearch.ca sitesinde yer alan, Prof. Rodrigue Tremblay (*) tarafından yazılan Obama's Threat to Launch a Nuclear Attack on Iran (May 5, 2010) adlı makalenin çevirisidir. Çeviri için hem site yönetiminden hem de yazardan izin alınmıştır.

Not1: Bu makaleyi çevirmek için harcadğım emek ve zamandan anlaşılacağı üzere yazarın söylediklerine genel olarak katılsam da, aşağıda okuyacağınız makale öncelikle yazarı bağlar.

OBAMA'NIN İRANA NÜKLEER SALDIRI TEHDİDİ

"(Kıyamet Kuvvetleriyle İsrail arasındaki) bu savaş, bu çatışmayı kullanarak Yen Çağ başlamadan önce insanlık düşmanlarını silmek isteyen Tanrı'nın dileğiyle gerçekleşmiştir." ABD Eski Başkanı George W. Bush (Fransa Başkanı Jacques Chirac'la 2003 yılında yaptığı bir konuşmadan).

"Önleyici savaş, (Adolf) Hitler'in icadıdır. Böyle bir şeyden bahseden Bir insanı ciddiye alıp dinlemem bile. " Dwight D. Eisenhower

Biz bölgemizde nükleer silahlanma istemiyoruz. Kimin böyle bir program yürüttüğüne bakmaksızın, bizim bu konudaki politikamız gayet açıktır. Bizim için İsrail ya da İran olması fark etmez. İran konusunda bu kadar hassas olan uluslar arası cemiyetin İsrail'e de dikkat etmesini istiyorum." Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye Başbakanı

"Bu anlaşmadaki hiçbir şey, anlaşmaya imza atan tarafların nükleer enerjiyi barışçıl amaçlarla geliştirme, araştırma ve üretme hakkını etkileyecek şekilde yorumlanamaz."

Artık hemen hemen herkes, 2003'te başlayan Bush-Cheney Irak savaşının kurgu ve kandırmacaya dayandığını biliyor. Irak'ta, bu ülkeye hukuk dışı saldırmanın gerekçesi olarak gösterilen "kitle imha silahları " yoktu. II. Bush ve suç ortakları bunu biliyordu.

Ama inanılmaz bir şekilde, tıpkı Bush-Cheney hükümetinin 2003'te Irak'a savaş açmak için Irak'ta kitle imha silahları olduğunu (yalan yere) iddia etmesi gibi, 2010 yılında da Obama-Biden hükümeti, İran'ın uranyum zenginleştirme ve nükleer enerji santrali kurma programının, İsrail, Avrupa ve ABD için yaşamsal tehdit oluşturduğunu iddia ederek İran'a karşı tek taraflı yaptırımdan söz ediyor; hatta İran'a karşı savaş tamtamları çalıyor.

Bariz bir abartı olmasını yanı sıra, bu iddia son derece de tehlikeli. Uluslararası hukuka göre zaten yasadışı olan böyle bir askeri saldırının ayrıca çok ciddi ekonomik sonuçları olacaktır; çünkü böyle bir hareketin dar Hürmüz Boğazı'nı kapatacağı hemen hemen kesindir. Tüm dünyadaki petrol ticaretinin yaklaşık %40'ının bu boğaz üzerinden geçerek İran Körfezi'nden çıkıp Arap Denizi'ne aktarıldığını hatırlatmalı mıyız? Bu boğazın kapatılması, uluslararası petrol fiyatını hiç görülmemiş derecede yükseltecektir.

Yani, İsrail lobisi ve savaş yanlısı yeni-muhafazalar (neocon) medya 2010-11 yılında İran'da, tıpkı 2002-03'te Irak'ta yaptıkları gibi bir savaş çıkarmayı başaracak olursa, halihazırdaki iltihaplı finansal kriz tam bir dünya buhranına dönüşebilir. İnanın bana, şu anda dünyaya gereken sen son şey, iyileşmeye çalışan ekonomiyi rayından çıkaracak bir petrol şokudur.

Ancak en kaygı verici gelişme hiç şüphesiz ki, Başkan Barack Obama'nın 6 Nisan 2010'da yaptığı konuşmada, bu ülkeler Washington'ın istediği çizgiye gelmezse İran ve Kuzey Kore'ye nükleer saldırı başlatacağını ima etmesidir. Böyle bir esnek konuşma son derece tehlikelidir, çünkü nükleer silah kullanılmasının ciddiyetini, tüm dünyanın kaçınması gereken şekilde bozar niteliktedir. İran'ı kötüleyen açıklamalar yapmak ve diğer Amerikalı politikacıların bağımsız bir ülkeye karşı sürekli olarak yaptırım çağrısında bulunması ayrıca, iç politikada olumlu etkileri olsa bile son derece verimsiz bir yaklaşımdır.

Bunlara ek olarak bir de, insansız araçların Pakistan'da sivillerin üzerine bıraktığı bombalar ve Afganistan'ın diğer yerlerinde, Obama hükümetinin başa geldikten sonra yoğunluğunu iyice artırdığı Amerikalı ölüm birliklerinin yaptıkları var. Burada bir düzen var: Washington DC'de kim başta olursa olsun, genel olarak hukuk dışı olan kararlar verilirken, hiçbir hukuki ya da ahlaki ölçüt hesaba katılmıyor.

İran'ın yürüttüğü iç politikanın kınanmayacak gibi olmadığı doğru. Burası, demokratik ve teokratik kuralların karışımıyla yönetilen bir ülke. Ancak, Batı kriterlerine göre gerçek anlamda demokratik bir ülke olmasa bile, İslami köktendinci Suudi Arabistan'la kıyaslandığında çok daha demokratik ve kadınlara karşı çok daha az baskıcı bir ülkedir. Ancak, sırf bir ülkenin iç politikasını beğenmiyoruz diye o ülkeye savaş açmayız. BM Tüzüğü ve Nuremberg Tüzüğü öyle demiyor.

Mantıken, bölgedeki nükleer güce sahip bütün ülkelerin (İsrail, Pakistan, Hindistan) tıpkı İran gibi Nükleer Silahsızlanma Anlaşmasını imzalaması gerekir, çünkü nükleer silahların kazara ya da daha kötüsü kasten kullanılması hem bölge hem de bütün dünya için büyük bir tehdittir. Uzun vadedeyse, nükleer savaşları engellemek, ama aynı zamanda hiçbir ülkenin kendi ekonomik gelişimini güçlendirmek için nükleer enerji kullanmasına engel olmayacak yeni ve daha geniş kapsamlı bir silahsızlanma anlaşmasına ihtiyacımız var. Dünyadaki her ülkenin uranyum zenginleştirmeye ve nükleer enerji santrali kurmaya hakkı vardır.

(*) Dr. Rodrigue Tremblay, Montreal Üniverstesi'nde profesör ve "Yeni Amerikan İmparatorluğu" kitabının yazarıdır. ISBN: 978-9944-119-39-9 NOVA Yayınları, Ankara, Türkiye 2007.

Dr. Tremblay'ın son kitabı "The Code For Global Ethics" Prometheus Books, 2010, [ISBN: 978-1616-14-17-21] İngilizce ve Fransızca olarak basılmıştır.

Articles in Turkish

ARTICLE
EN LANQUE TURQUE SUR TRUMP

https://www.evrensel.net/haber/309257/trumpin-emperyal-baskanligi

Profesör Rodrigue Tremblay, Montreal Üniversitesi
tarafından kitap "Yeni Amerikan İmparatorluğu ve" Oku (ISBN: 978-9944-119-39-9 NOVA Yayınları, Ankara, Türkiye
2007)

22 Şubat 2017

Global Research'ten Prof. Rodrigue Tremblay, ABD
başkanı Donald Trump'ın koltuğa oturduğu günden bu yana gerçekleştirdiği
icraatları inceledi.

Prof. Rodrigue TREMBLAY
(Global Research)

Kasım
ayında Amerikalıların yüzde 46.1’i bir emlak kralı olan Donald Trump’ı başkan
olarak seçtiklerinde sonuçlarını çok da düşünmediler. Tabii bir politikacının
gerçekten ne yapacağını ancak iktidara geçtiğinde bilebiliriz. Amerikalılar
gerçekten Cumhuriyetçi başkan adayının vadettiği “değişim”in “kaos” ve
“kargaşa” yaratacağını beklemiyorlardı.

Başkan Trump (1946- ) siyasi
deneyimden yoksun Rasputin kılıklı üç danışmanı yanına alarak göreve başladı.
Dış politikadan sorumlu olup başkanın konuşmalarına yön veren İsrail yanlısı
Yahudi damadı Jared Kushner (1981- ), ‘kıyametçi’ dünya görüşüne sahip aşırı
sağcı medya yöneticisi, Ulusal Güvenlik Konseyi daimi üyesi ve politika
stratejisti Steve Bannon (1953- ) ve son olarak Beyaz Saray’da görev yapan,
başkanın konuşmalarını hazırlayan genç ve deneyimsiz bir diğer danışman olan
Stephen Miller (1985- ).

BEKLENENDEN DAHA DENGESİZ

Göreve başlamasının üçüncü
haftasında Başkan Trump’ın seçim sürecinde ifade ettiği anlamsız sözlerin dahi
ötesine geçen ve beklenenden daha dengesiz bir politikacı olduğu ortaya çıkmış
bulunuyor.

Ben şahsen seçildiği ve Beyaz
Saray’a yerleştiği zaman garip tweetler atmaya son vereceğini düşünüyordum, ne
var ki yanılmışım.

20 Ocak 2017’de göreve
başladıktan bir kaç hafta sonra -daha kabineye yaptığı atamalar Senato
tarafından onaylanmadan önce- Trump bir imparator yahut bir cuntanın yapacağı
gibi bir dizi kararname yayımlaya başladı. Bundaki amaç, sorumlu kurumları ve
seçilmiş Kongre’yi baskı altına almak ve bütün bir Amerikan bürokrasisini kendi
gündemi için işine geldiğince seferber etmekti. Ancak çok ileri gitti.

Savunma Bakanlığına James
Mattis ve Dışişleri Bakanlığına Rex Tillerson’ın atanmasının ardından Başkan
Trump İsrail, Çin ve İran politikalarında revizyona gitti.

Sözde güvenlik kaygılarıyla
ABD sınırlarını yedi Müslüman ülkeye (Irak, Suriye, İran, Sudan, Libya, Somali,
Yemen) kapatan kararnamenin yürütmesi ise Birleşik Devletler yargısı engeline
takıldı.

Şimdi Trump’ın acemi
yönetiminin göreve başlamasını takip eden ilk haftalarda nasıl kaos yarattığına
bir göz atalım.

1-KARARNAMELERLE YÖNETMEK
İSTİYOR

Başkan Donald Trump
bakanlıkları ve seçilmiş Kongre’yi ekarte ederek ülkeyi kararnameler ile
yönetmek eğiliminde.

Bir lider, anayasal
kısıtlamalar olmaksızın kararnameyle yönetme pratiğini benimserse demokrasiye
karşı tehlikeli ve yıkıcı potansiyele sahip bir yaklaşım ortaya çıkar. Olan da
budur, Trump bir otokrat olarak yönetme yoluna gitmiş; sorumlu bakanlıkların ve
Kongre’nin elini kolunu bağlamış, bütün bir bürokrasiye baş eğdirmiştir. Bu
yolda devam ederse, açıktır ki, Trump yönetimi sorumlu demokratik bir
hükümetten öte bir çeşit ‘emperyal-başkanlık’ rejimi olacaktır.

Bu terim ilk defa tarihçi
Arthur Schlesinger Jr. tarafından Başkan Richard Nixon’un “Başkan yaparsa
yasadışı değildir” anlayışı üzerine bina edilen başkanlığın iktidar alanının
genişletme girişimine cevaben 1973’te yazdığı ‘Emperyal Başkanlık’ adlı
kitabında kullanılmıştır. 2003’te yazdığım ‘Yeni Amerikan İmparatorluğu’ adlı
kitabımda ben de Amerikan başkanlarının zamanla Kongre’den bağımsız olarak
küresel müdehale politikaları üretme yoluna gittiklerine değinmiştim.

Başkan Trump Amerikan
anayasasındaki güçler ayrılığı ilkesine karşın Beyaz Saray’ı siyasi iktidarın
birincil merkezi olarak ele almada Başkan Nixon’u geride bırakmaya hevesli
görünmektedir.

Elbette diğer Amerikan
başkanları da iktidarlarının ilk günlerinde kararnameler yayımlamışlardır ancak
buradaki amaç aslî ve çetrefilli politikaları tartışmasız yürürlüğe koymak
değil seleflerinin terk ettiği prosedürleri yeniden tesis etmekti.

Trump’ın kararnameleri ise;
sağlık, kürtaj, uluslararası ticaret, göç, adalet gibi geniş bir yelpazede,
ilgili bakanlıklara veya kurumlara danışıp uzman raporları beklemeksizin ve
politika değişiminin gerekçelerini halka açıklamaksızın yayımlanıp işleme
konmaktadır.

Diğer birçok ülkede görüldüğü
üzere demokrasiye cephe alıp kararnamelerle yönetme yoluna gitmek hem lider hem
de ülke için yıkıcı sonuçlara sahiptir.

2- DİĞER ÜLKELERİ
DÜŞMANLAŞTIRARAK GERGİNLİK YARATTI

Başkan Donald Trump diğer
ülkelerle gerginlik yaratmak için mazeret aramakta ve dünyanın geri kalanını
Birleşik Devletler’e karşı olarak ele almaktadır.

Mart 2007’de CNN’den Wolf
Biltzer’e verdiği röportajda Donald Trump, George W. Bush’un dış politikasını
sert biçimde eleştirmiş, onu Irak konusunda yalan söylemekle itham etmiş ve
binlerce askerin ölümüne sebep olduğu için “Birleşik Devletler tarihindeki en
kötü Amerikan başkanı” olarak nitelemiş ve yargılanması gerektiğini söylemiş ve
bu eleştirisini bulduğu her fırsatta ileri sürmüştür.

Ne var ki Trump ironik bir
biçimde İran hakkında ısrarla yalan söylemekle ve bunu yaparken İsrail
Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun histerik söylemlerine başvurmakla George W.
Bush’un izinden gitmektedir. Çekinmeden yarım düzine ülkenin liderini
aşağılayan Trump daha da ileri giderek Meksikalı başkanı ülkesini işgal etmekle
tehdit etmiştir. Kısacası,Trump’ın George Bush eleştirisi “tencere dibin kara
seninki benden kara” sözünü akla getirmektedir.

Başkan Trump adaylık sürecinde
verdiği sözü hatırlamak durumunda. 27 Nisan 2016’da dış politikaya dair yaptığı
konuşmada “Diğer başkan adaylarından farklı olarak benim önceliğim savaş ve
saldırganlık olmayacak. Diplomasi olmaksızın dış politika yapılmaz. Bir süper
gücün sabır ve itidalin önemini anlaması gücün gerçek işaretleridir. Irak
Savaşı’na karşı olduğumu ve savaşın Ortadoğu’da istikrarsızlığa neden olduğunu
yıllardır söylemekten geri durmadım.” demişti.

3- PATRONLARI
ELEŞTİRİYORDU, PATRONLARIN İSTEDİĞİNİ YAPTI

Başkan Donald Trump Wall
Street’in politikacılar üstündeki etkisini eleştirirken samimi değil.

2016 Başkanlık seçim süreci
boyunca aday Donald Trump, Wall Street firmalarıyla yakın ilişkiler
içerisindeki politikacıları şiddetle eleştirmiş ve defalarca Wall Street’in
(ABD sermayesi, büyük patronlar kastediliyor) Amerikan işçi sınıfını soyan ve
elitleri zenginleştiren yozlaşmış bir kurum olduğunu ifade etmişti. 28 Temmuz
2016’da yazdığı twitter mesajında rakipleri Hillary Clinton ve Ted Cruz’un Wall
Street tarafından satın alındığını ve başkanlığa uygun adaylar olmadıklarını
belirtmişti. 19 Ekim 2016’daki tweet’inde ise “sahtekar Hillary Wall Street’in
kuklası olmaktan öte bir özelliğe haiz değildir” demiş ve kendisini finansal
elit karşısında işçi sınıfının popülist savunucusu olarak sunmuştu.

Tahmin edin ne oldu!

Trump’ın başkan olarak ilk
hamlelerinden biri 2008 krizi ardından 2010 senesinde uygulamaya konan
Dodd-Frank Reformu olarak bilinen bankacılık düzenlemelerini ortadan kaldırmak
oldu. Yani, politikacıları doğru yoldan saptırmakla suçladığı Wall Street’in
finans devlerinden gelen isteği duraksamaksızın kabul etti. Hatta daha da ileri
gidip öndegelen çokuluslu bankalardan birinde görev yapmış bir bankeri, Steven
Mnuchin’i Hazine Bakanlığı’nın başına getirdi.

Goldman Sachs adlı büyük bir
bankayla yardım ve destek ilişkileri kuran Trump bu bankanın genel müdürü Gary
Cohn’u Ulusal Ekonomi Konseyi’nin başına getirmekle Wall Street’in ekonomi ve
finans politikalarında ne derece etkili olacağını göstermiş oldu.

Öyleyse Trump’ın rakiplerini
Wall Street bankalarının kuklası olmakla itham etmesi yalnızca bir seçim
kampanyasından mı ibaretti ? Bu kesinlikle yanıtlanmaya değer bir soru.

4-BASIN ÖZGÜRLÜĞÜNE VE YARGI
BAĞIMSIZLIĞINA SALDIRDI

Başkan Donald Trump’ın basın
özgürlüğü ve yargı bağımsızlığına karşı durmak bilmeyen saldırıları güçler
ayrılığı ilkesini ihlal etmekle otoriter bir yaklaşım sergiliyor.

6 Şubat’ta Başkan Trump hiç
bir kanıt ileri sürmeden çok ciddi bir suçlamada bulundu: Amerikan medyasını
“terörist saldırılardan bahsetmemekle” itham etti. Ayrıca, anayasaya aykırı
kararnamelerine karşı harekete geçen yargıçları tehdit edip yargı
bağımsızlığına karşı tehditte bulundu.

Açıktır ki Trump’ın yaklaşımı,
basın özgürlüğünü tehdit etmekte ve Birleşik Devletler Anayasası’nda yer alan
güçler ayrılığı ilkesini aşağılamakta ve ihlal etmektedir.

Bu öyle ufak tefek bir mesele
değil. Bilindiği üzere otoriter rejimler kendilerini kabul ettirmek ve hesap
verme zorunluluğundan kaçınmak için yürütme yoluyla yasama ve yargı üzerinde
baskı oluştur ve yönetimi denetleyecek kurumları susturmaya çalışırlar.

5-YANLIŞ
EKONOMİK KARARLAR ALDI

Başkan Donald Trump neredeyse
bütün iktisatçılar tarafından reddedilen merkantalist bir uluslararası ticaret
görüşüne sahip.

Başkan Donald Trump ulusal ve
uluslararası koşulları ve Birleşik Devletler ödemeler dengesini, özellikle
sermaye bilançosunu dikkate almaksızın ülkesinin diğer ülkeler karşısında
ticaret malları ve servisler bakımından fazla vermesini istiyor gibi
gözükmektedir. Bu iktisaden yanlıştır. Günümüz dünyasında bir ülkenin ödemeler
dengesi bu şekilde işlemez.

Donald Trump bütün dikkatini
ödemeler dengesinin yalnızca bir yönüne, ticaret dengesine, çevirmekle bir
noktayı kaçırıyor. Örneğin bir ülke kazandığından çok harcarsa ve dışarıya
borçlanırsa bu borçlanma ülkeye yabancı sermaye girişi manasına gelir. Bu tür
bir sermaye girişi bir ülkede yurtiçi harcamaların üretime kıyasla artmasına
sebep olmakla dünyanın geri kalanından mal ve servis alınmasının önünü açar.
Böylece ticaret dengesi açık verirken sermaye bilançosu bir fazlalık gösterir.

Birleşik Devletlerin ticaret
açığına sahip olmasının arkasındaki temel sebep de dışarıdan çok fazla borç
almasıdır.

Birleşik Devletler hükümetinin
büyük mali açıklar vermesinin sebebi kısmen gelirlerinden fazla harcaması ve
özel sektör ile yabancılardan borç alıp kamu borcunun giderek yükselmesidir. Bu
açıklar ayrıca vergi indirimleri ve yüksek askeri harcamaların da bir
sonucudur. Küresel ekonomi reserv para olarak Amerikan doları kullanmakta bu
durum da ABD’nin kronik bir ticaret açığına sahip olmasına sebep olmaktadır.
Trump ve danışmanları uluslararası finansın nasıl işlediğini anlamak durumundadır.

Trump yönetimi Birleşik
Devletlerin yıllık ticaret açığını düşürmek istiyorsa hükümet dış borçlanmayı
azaltmalıdır. Aşırı harcama ve dış borçlanma devam ederse ‘ticaret savaşları’
Birleşik Devletlerin ticaret açığını iyileştirmeyecek daha da olumsuz bir durum
yaratacaktır.

Birleşik Devletler hükümetleri
onlarca yıldır savaşları finanse edebilmek için borç üstüne borç alarak
süregelen bir bütçe açığı yarattı. Amerikalı politikacılar ülkelerini iflasa
sürüklemek istemiyorlarsa bunun farkına varmalılar. Geçmişte fazla genişlemiş
imparatorlukların yaşadığı çöküşlere benzer bir durumun günümüzde sürekli
ürettiğinden fazla harcayan bir ülkenin başına gelmeyeceğinin bir garantisi
yok. Ayrıca savaşların ölüm ve yıkımdan başka bir şey üretmediğini de unutmamak
gerek.

6- ORTADOĞU’DAKİ KAOSU
DEVAM ETTİRECEK

Ortadoğu’daki kaosun sona
ereceğine dair umutlar büyük ölçüde sönümlendi.

Trump’ın seçilmesinin olumlu
taraflarından biri Ortadoğu’daki ölümcül kaosa son vermeyi vadetmesiydi. Ne var
ki göreve başlar başlamaz Başkan Trump bu vaadinden caymış gibi görünüyor.

21 Mart 2016 Amerikan İsrail
Kamu İşleri Komitesi’ndeki konuşmasında batı dünyasının Kudüs’ün Araplar,
Hıristiyanlar ve Yahudilerin beraber yaşadığı BM korumasında uluslararası bir
şehir olarak ele alınmasına dayanan yarım yüzyıllık politikasını değiştirme
sözü vererek, zengin siyonist bağışçılarını pohpohladı. “Amerikan
büyükelçiliğini Tel Aviv’den Yahudilerin ebedi başkenti Kudüs’e taşıyacağı”nı
ilan etti.

15 Aralık 2016’da Trump, yarım
yüzyıldan fazladır süregelen İsrail-Filistin çatışmasına açıkça İsrail’den
taraf olduğunu muhafazakar İsrailli yerleşimcilerin Filistinlilere ait
topraklar üzerine yerleşmesinden yana tavır alarak göstermiş bulunuyor. Yeni
atanan büyükelçi David Friedman da hiç vakit kaybetmeden “Amerikan
büyükelçiliğinin Tel Aviv’den Yahudilerin ebedi başkenti Kudüs’e taşınması”
için çalışacağını açıkladı.

Ayrıca anlaşılıyor ki daha
önceleri Clinton’un tedbirsiz olmakla eleştiren Trump, Suriye konusunda benzer
bir biçimde tehlikeli ve ihtiyatsız bir politika izliyor. Trump 25 Ocak’ta
Suriye Hükümeti’nin rızası olup olmadığını dikkate almadan ve Suriye üzerinde
etkin olan Rusya, Türkiye ve İran’a danışmadan ülkede güvenli bölgeler
oluşturacağını duyurdu. Ancak Trump Suriye’de terörizme sponsor olan Suudi
Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri liderleriyle konuşmayı seçti.

SONUÇ

Donald Trump’ın seçilmesinden
bugüne kadarki gelişmeler, önümüzdeki yıllar için birçok meselenin kötü
gidebileceğine dair bir dizi endişe yaratıyor. Trump yönetiminin
politikalarının çoğu Birleşik Devletler ve dünyanın karşılaştığı sorunlara
yanlış çözümler içeriyor. Bu yanlış tasarlanmış politikaların, sorunları çözmek
yerine daha da kötüleştirmesi daha mümkün. Bakan ve danışmanların göreve
başlamasıyla işler bir şekilde değişmeye başlamış gibi. Umalım ki Trump, soğuk
kanlı kalmayı başarıp deneyim, bilgi ve salahiyete önem veren bir yönetim
oluştursun, buna çok ihtiyacı var.

__________________________________________

Çeviren: Kemal Berkay Baştuji

* Numaralandırma, Evrensel'in
tercihidir

Son Düzenlenme Tarihi: 22
Şubat 2017

Bu yazı www.globalresearch.ca sitesinde yer alan, Prof.
Rodrigue Tremblay (*) tarafından yazılan Obama's Threat to Launch a
Nuclear Attack on Iran (May 5,
2010) adlı makalenin çevirisidir. Çeviri için
hem site yönetiminden hem de yazardan izin alınmıştır.

Not1: Bu makaleyi
çevirmek için harcadğım emek ve zamandan anlaşılacağı üzere yazarın
söylediklerine genel olarak katılsam da, aşağıda okuyacağınız makale öncelikle
yazarı bağlar.

OBAMA'NIN İRANA NÜKLEER SALDIRI TEHDİDİ

"(Kıyamet Kuvvetleriyle İsrail
arasındaki) bu savaş, bu çatışmayı kullanarak Yen Çağ başlamadan önce insanlık
düşmanlarını silmek isteyen Tanrı'nın dileğiyle gerçekleşmiştir." ABD Eski Başkanı George W. Bush (Fransa Başkanı Jacques
Chirac'la 2003 yılında yaptığı bir konuşmadan).

"Önleyici savaş, (Adolf) Hitler'in
icadıdır. Böyle bir şeyden bahseden Bir insanı ciddiye alıp dinlemem bile.
" Dwight D. Eisenhower

Biz bölgemizde nükleer silahlanma
istemiyoruz. Kimin böyle bir program yürüttüğüne bakmaksızın, bizim bu konudaki
politikamız gayet açıktır. Bizim için İsrail ya da İran olması fark etmez. İran
konusunda bu kadar hassas olan uluslar arası cemiyetin İsrail'e de dikkat
etmesini istiyorum." Recep
Tayyip Erdoğan, Türkiye Başbakanı

"Bu anlaşmadaki hiçbir şey,
anlaşmaya imza atan tarafların nükleer enerjiyi barışçıl amaçlarla geliştirme,
araştırma ve üretme hakkını etkileyecek şekilde yorumlanamaz."

Artık hemen hemen
herkes, 2003'te başlayan Bush-Cheney Irak savaşının kurgu ve kandırmacaya
dayandığını biliyor. Irak'ta, bu ülkeye hukuk dışı saldırmanın gerekçesi olarak
gösterilen "kitle imha silahları " yoktu. II. Bush ve suç ortakları
bunu biliyordu.

Ama inanılmaz bir
şekilde, tıpkı Bush-Cheney hükümetinin 2003'te Irak'a savaş açmak için Irak'ta
kitle imha silahları olduğunu (yalan yere) iddia etmesi gibi, 2010 yılında da
Obama-Biden hükümeti, İran'ın uranyum zenginleştirme ve nükleer enerji santrali
kurma programının, İsrail, Avrupa ve ABD için yaşamsal tehdit oluşturduğunu
iddia ederek İran'a karşı tek taraflı yaptırımdan söz ediyor; hatta İran'a karşı
savaş tamtamları çalıyor.

Bariz bir abartı
olmasını yanı sıra, bu iddia son derece de tehlikeli. Uluslararası hukuka göre
zaten yasadışı olan böyle bir askeri saldırının ayrıca çok ciddi ekonomik
sonuçları olacaktır; çünkü böyle bir hareketin dar Hürmüz Boğazı'nı kapatacağı
hemen hemen kesindir. Tüm dünyadaki petrol ticaretinin yaklaşık %40'ının bu
boğaz üzerinden geçerek İran Körfezi'nden çıkıp Arap Denizi'ne aktarıldığını
hatırlatmalı mıyız? Bu boğazın kapatılması, uluslararası petrol fiyatını hiç görülmemiş
derecede yükseltecektir.

Yani, İsrail
lobisi ve savaş yanlısı yeni-muhafazalar (neocon)
medya 2010-11 yılında İran'da, tıpkı 2002-03'te Irak'ta yaptıkları
gibi bir savaş çıkarmayı başaracak olursa, halihazırdaki iltihaplı finansal
kriz tam bir dünya buhranına dönüşebilir. İnanın bana, şu anda dünyaya gereken
sen son şey, iyileşmeye çalışan ekonomiyi rayından çıkaracak bir petrol şokudur.

Ancak en kaygı
verici gelişme hiç şüphesiz ki, Başkan Barack Obama'nın 6 Nisan 2010'da yaptığı
konuşmada, bu ülkeler Washington'ın istediği çizgiye gelmezse İran ve Kuzey
Kore'ye nükleer saldırı başlatacağını ima
etmesidir. Böyle bir esnek konuşma son derece tehlikelidir, çünkü
nükleer silah kullanılmasının ciddiyetini, tüm dünyanın kaçınması gereken
şekilde bozar niteliktedir. İran'ı kötüleyen açıklamalar yapmak ve diğer
Amerikalı politikacıların bağımsız bir ülkeye karşı sürekli olarak yaptırım çağrısında bulunması
ayrıca, iç politikada olumlu etkileri olsa bile son derece verimsiz bir
yaklaşımdır.

Bunlara ek olarak
bir de, insansız araçların Pakistan'da sivillerin üzerine bıraktığı bombalar ve
Afganistan'ın diğer yerlerinde, Obama hükümetinin başa geldikten sonra yoğunluğunu
iyice artırdığı Amerikalı ölüm birliklerinin yaptıkları
var. Burada bir düzen var: Washington DC'de kim başta olursa olsun, genel olarak hukuk dışı
olan kararlar verilirken, hiçbir hukuki ya da ahlaki ölçüt hesaba
katılmıyor.

İran'ın yürüttüğü
iç politikanın kınanmayacak gibi olmadığı doğru. Burası, demokratik ve
teokratik kuralların karışımıyla yönetilen bir ülke. Ancak, Batı kriterlerine
göre gerçek anlamda demokratik bir ülke olmasa bile, İslami köktendinci Suudi
Arabistan'la kıyaslandığında çok daha demokratik ve kadınlara karşı çok daha az
baskıcı bir ülkedir. Ancak, sırf bir ülkenin iç politikasını beğenmiyoruz diye
o ülkeye savaş açmayız. BM Tüzüğü ve Nuremberg Tüzüğü
öyle demiyor.

Mantıken,
bölgedeki nükleer güce sahip bütün ülkelerin (İsrail, Pakistan, Hindistan)
tıpkı İran gibi Nükleer Silahsızlanma Anlaşmasını imzalaması gerekir, çünkü
nükleer silahların kazara ya da daha kötüsü kasten kullanılması hem bölge hem
de bütün dünya için büyük bir tehdittir. Uzun vadedeyse, nükleer savaşları
engellemek, ama aynı zamanda hiçbir ülkenin kendi ekonomik gelişimini
güçlendirmek için nükleer enerji kullanmasına engel olmayacak yeni ve daha
geniş kapsamlı bir silahsızlanma anlaşmasına ihtiyacımız var. Dünyadaki her
ülkenin uranyum zenginleştirmeye ve nükleer enerji santrali kurmaya hakkı
vardır.

(*) Dr. Rodrigue
Tremblay, Montreal Üniverstesi'nde profesör ve "Yeni Amerikan İmparatorluğu"
kitabının yazarıdır. ISBN: 978-9944-119-39-9 NOVA Yayınları, Ankara, Türkiye
2007.

Dr. Tremblay'ın
son kitabı "The Code For Global Ethics" Prometheus Books, 2010,
[ISBN: 978-1616-14-17-21] İngilizce ve Fransızca olarak basılmıştır.